چرا بارداری خارج از رحمی رخ می دهد؟

حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می افتد که تخم بارور در خارج از رحم، معمولاً در یکی از لوله های فالوپ قرار گرفته است. این بدان معناست که جنین نمی تواند به نوزاد تبدیل شود زیرا لوله فالوپ آنقدر بزرگ نیست که بتواند جنین در حال رشد را پشتیبانی کند. در برخی موارد، حاملگی خارج رحمی علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند و فقط در طول آزمایش معمول بارداری تشخیص داده می شود. با این حال، اکثر زنان علائم دارند و معمولاً این علائم بین هفته 4 تا هفته 12 بارداری آشکار می شود. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از خونریزی و عوارض ناشی از آن بسیار مهم است.

در این نوشتار قرار است به یکی از مشکلاتی که ممکن است برای زنان در روند بارداری پیش بیاید بپردازیم. درواقع مشکل مذکور بارداری و رشد جنین در خارج از محل اصلی یا همان رحم است. در برخی از زنان زیگوت به دلایلی وارد لوله های رحمی می شود و در آنجا شروع به رشد می کند. این مساله موجب بروز مشکلات چندی در افراد می شود.

در ادامه تمامی جنبه های این مساله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بارداری خارج از رحم

در واقع این رخداد به این اشاره دارد که زنانی که با یکسری شرایط خاصی مواجه اند در روند لقاح بعد از اینکه تخمک توسط اسپرم بارور شد زیگوت تشکیل شده وارد لوله های رحمی می شود و در آنجا روند رشدی خود را خواهد داشت.

این نوع از بارداری جزء بارداری هایی است با عنوان غیر طبیعی و متفاوت از شکل اصلی و نوع اصلی بارداری رخ می دهد.

البته در مواردی نیز زیگوت علاوه بر لوله های رحمی در تخمدان ها و یا در دهانه رحم نیز احتمال قرار گیری دارد.

علائم و نشانه های بروز بارداری خارج از رحم

این مشکل با علائم و نشانگانی همراه است که تا حد زیادی می تواند زنان باردار و یا پزشکان متخصص زنان و زایمان را در این زمینه آگاه سازد. اگر بارداری خارج رحمی دارید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

درد شکمی یک طرفه

معمولاً در یک طرف شکم، که می تواند مداوم و شدید باشد.

خونریزی واژینال

خونریزی؛ بسیاری از خونریزی ها در دوران بارداری باید جدی گرفته شوند زیرا که می تواند حاکی از بروز مشکلی در روند بارداری یا وضعیت جنین باشد. خونریزی واژینال نوع متفاوتی از خونریزی با قاعدگی معمولی است. اغلب شروع و متوقف می شود و می تواند به رنگ قرمز روشن یا تیره باشد. برخی از زنان این خونریزی را با قاعدگی منظم اشتباه می گیرند و متوجه نمی شوند که باردار هستند.

درد شانه

درد شانه در جایی احساس می شود که شانه تمام می شود و بازو شروع می شود. دقیقاً مشخص نیست که چرا درد شانه ایجاد می شود، اما معمولاً هنگام دراز کشیدن رخ می دهد و نشانه این است که حاملگی خارج رحمی باعث خونریزی داخلی می شود. تصور می شود که خونریزی باعث تحریک عصب فرنیک می شود که در دیافراگم (ماهیچه ای که هنگام تنفس استفاده می شود و حفره قفسه سینه را از شکم جدا می کند) یافت می شود. تحریک عصب فرنیک باعث ایجاد درد (دردی که در جاهای دیگر احساس می شود) در تیغه شانه می شود.

درد روده

ممکن است هنگام دفع ادرار یا مدفوع درد را تجربه شود.

اسهال و استفراغ

حاملگی خارج رحمی می تواند علائم مشابه بیماری گوارشی را ایجاد کند و اغلب با اسهال و استفراغ همراه است.

چرا حاملگی خارج رحمی اتفاق می افتد؟

در حاملگی طبیعی، تخمک توسط اسپرم در یکی از لوله های فالوپ بارور می شود که تخمدان ها را به رحم متصل می کند. سپس تخمک بارور شده وارد رحم شده و خود را در داخل رحم (آندومتر) کاشته و در آنجا رشد و نمو می کند. حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که تخم بارور خارج از رحم کاشته شود. بیشتر در لوله فالوپ رخ می دهد (این به عنوان حاملگی لوله شناخته می شود). به ندرت (در 2 مورد از 100 مورد)، حاملگی خارج رحمی می تواند در تخمدان، در ناحیه شکم یا در دهانه رحم (گردن رحم) رخ دهد. در بسیاری از موارد، مشخص نیست که چرا یک زن باردار دچار حاملگی خارج رحمی می شود.

موارد زیر همه با افزایش خطر حاملگی خارج رحمی همراه است:

• بیماری التهابی لگن (PID ) عفونت دستگاه تناسلی زنان که معمولاً توسط کلامیدیا ایجاد می شود
• سیگار کشیدن
• داشتن سابقه قبلی حاملگی خارج رحمی
• جراحی قبلی بر روی لوله های فالوپ – مانند روش عقیم سازی ناموفق زنان یا سایر جراحی در لگن یا شکم
• درمان باروری ، مانندIVF ، مصرف دارو برای تحریک تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک) می تواند خطر حاملگی خارج رحمی را افزایش دهد
• باردار شدن هنگام استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) یا سیستم داخل رحمی (IUS) برای جلوگیری از بارداری – در حین استفاده از این موارد به ندرت باردار می شوید، اما اگر این کار را انجام دهید، احتمال بارداری خارج رحمی بیشتر است.
• باردار شدن در حین استفاده از قرص مینی (فقط پروژسترون)
• داشتن اندومتریوز
• افزایش سن-این خطر برای زنان باردار 35 تا 40 ساله بیشتر است.
• در حدود نیمی از موارد، هیچ عامل خطر آشکاری وجود ندارد.

روش های تشخیصی در جهت بارداری خارج از رحمی

یکی از سوالاتی که همواره مطرح می باشد این است که حاملگی خارج رحمی چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص حاملگی خارج رحمی تنها از طریق علائم دشوار است، زیرا آنها می توانند مشابه سایر بیماری ها باشند.

برخی از آزمایشاتی که برای تشخیص حاملگی خارج رحمی استفاده می شود عبارتند از:

• سونوگرافی واژن
• آزمایش خون

پزشکان متخصص پس از آنکه با یکسری علائم غیر عادی در زنان مواجه شدند، می توانند با بکارگیری انواع روش های تشخیصی در خصوص وضعیت رحم و جنین در رحم به طور قطع حکم کنند که اتفاقی برای جنین افتاده است یا خیر.

یکی از این روش ها سونوگرافی است که می توانند تصویری از داخل رحم ارائه کند و پزشکان با بررسی این عکس می توانند محل جای گیری جنین را تشخیص دهند.

علائم پارگی لوله فالوپ

علائم پارگی لوله فالوپ عبارتند از:

• درد ناگهانی شدید
• احساس ضعف و سرگیجه
• احساس تهوع یا استفراغ
• اسهال

عوامل موثر بر بروز حاملگی خارج از رحم

بسیاری از عوامل مختلفی بر بروز چنین رخدادی موثر خواهد بود. برخی از این دلایل از این قرارند:

• عفونت های مکرر رحمی: بسیاری از زنان به کرّات در نواحی واژینال یا رحمی خود عفونت هایی را تجربه می کنند که عفونت های ناحیه تناسلی می تواند دلیلی بر بارداری خارج از رحم شود.
• چسبندگی هایی که در داخل شکم افراد رخ می دهد نیز از جمله دلایل مهم در بارداری خارج رحمی می باشد.
• استفاده از انواع دخانیات از جمله سیگار تاثیرات بسیار منفی ای در بخش رحم افراد خواهد گذارد. در نتیجه عملکرد عادی رحم تا حد زیادی می تواند مختل شود.
• زنانی که یک بار بارداری خارج از رحمی را تجربه کرده اند در بارداری های بعدی نیز این احتمال تا حد زیادی افزایش خواهد داشت. از همین رو توصیه می کنیم که در صورتی که این تجربه را قبلا داشته اید در بارداری های بعدی حتما با پزشک متخصص زنان مشاوره هایی داشته باشید تا اقدامات لازم برای پیشگیری انجام شود.
• بسیاری از زنانی که به مدت طولانی از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند در مواردی سبب شده است که همین روش های پیشگیری از بارداری در آنان موجب بروز مشکلاتی شده است. یکی از مشکلات اختلال در روند طبیعی رحم است که نمی تواند در خصوص جای گیری درست جنین عملکردی طبیعی داشته باشد. از همین رو جنین وارد بخش هایی به جزء رحم می شود و رشد می کند.

بارداری خارج رحمی چگونه درمان می شود؟

اگر حاملگی خارج رحمی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، گاهی اوقات برای متوقف شدن رشد تخمک به دارویی به نام متوترکسات نیاز است. سپس بافت حاملگی جذب بدن زن می شود. اما متوترکسات همیشه مورد نیاز نیست، زیرا در حدود نیمی از موارد تخمک قبل از بزرگ شدن می میرد.

حاملگی خارج رحمی که در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده شود، نیاز به جراحی برای برداشتن کیسه بارداری دارد.

اگر حاملگی خارج رحمی در حال رشد باقی بماند، این خطر وجود دارد که تخم بارور شده همچنان به رشد خود ادامه دهد و باعث شکاف لوله فالوپ (پارگی) شود که می تواند خونریزی داخلی ایجاد کند که بسیار خطرناک است.

آیا بارداری خارج از رحم نگران کننده باید باشد؟

واقعیتی وجود دارد اگر زنان با چنین مشکلی روبرو باشند و از وضعیت خود آگاه نباشند در صورتی که جنین رشد کند فشارهایی را به نواحی اطراف خود وارد خواهد ساخت. مثلا تصور کنید که جنین داخل لوله های رحمی رشد کند و فشارهایی را به دیواره های لوله رحمی وارد سازد موجب می شود که خونریزی های زیادی داخل رحم شکل بگیرد. در نهایت این خونریزی ها تا جایی می تواند پیش برود که زمینه ساز رخداد های جدی برای مادر و جنین می گردد. برای مثال مرگ و میر در این شرایط ابدا شرایطی بعید نیست و در مواردی برای زنان این اتفاق رخ داده است.

نتیجه گیری

در این مقاله تمامی تلاش ما بر این بود که بسیار از نکاتی که در زمینه بارداری خارج از رحم وجود دارد را در بخش های مختلف و مجزا در اختیار عزیزان و همرهان همیشگی مان قرار دهیم. همین امر سبب می شود که آگاهی بیشتر سبب ساز اقدامات به هنگام و رفتاری آگاهانه و عاقلانه شود.

بسیاری از مشکلاتی که در شرایط خاصی احتمال بروز و ظهور دارد با یکسری اقدامات پیشگیرانه کاملا قابل حل است. بنابراین بهتر است که در صورتی که تصمیم به بارداری دارید از تمامی وضعیت های خاص و شرایطی که امکان دارد در انها قرار بگیرید آگاه باشید تا از بروز هر مشکلی جلوگیری کنید.

منبع:

https://www.pregnancybirthbaby.org.au/ectopic-pregnancy