فیبروم رحم؛ از تشخیص تا درمان

فیبروم ها تومورهای سفت و متراکمی هستند که از سلول های ماهیچه صاف و بافت همبند فیبری ساخته شده اند. آنها در رحم رشد می کنند. از هر 5 تا 1 زن در سنین باروری 1 نفر فیبروم دارند، اما همه آنها تشخیص داده نمی شوند. فیبروم ها بسیار شایع هستند. فقط حدود یک سوم از این فیبروم ها به اندازه کافی بزرگ هستند که توسط متخصص زنان و زایمان در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده می شوند.

تقریباً در تمام موارد فیبروم، تومورهای سرطانی نیستند. در واقع این تومورها با سرطان مرتبط نیستند و خطر ابتلا به سرطان رحم را در زنان افزایش نمی دهند. آنها ممکن است به کوچکی یک نخود کوچک باشند.

علت تومور فیبروم رحم چیست؟

متخصصان نمی دانند چه چیزی باعث فیبروم رحم می شود. ممکن است هر تومور از یک سلول ماهیچه ای غیر طبیعی در رحم ایجاد شود. این سلول به دلیل اثر استروژن به سرعت تکثیر می شود.

چه کسانی در معرض خطر فیبروم رحم هستند؟

زنانی که به سن یائسگی نزدیک می شوند، در معرض بیشترین خطر فیبروم هستند. این به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت آنها در معرض سطوح بالای استروژن است. به نظر می رسد زنان چاق و دارای پیشینه آفریقایی-آمریکایی نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. دلایل این امر به وضوح درک نشده است.

سایر عوامل خطر:

• رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز
• سابقه خانوادگی فیبروم
• فشار خون بالا

علائم فیبروم رحم چیست؟

برخی از زنانی که فیبروم دارند هیچ علامتی ندارند. یا فقط علائم خفیفی دارند. سایر زنان علائم شدیدتری دارند. اینها شایع ترین علائم فیبروم رحمی هستند:

• دوره های سنگین یا طولانی
• خونریزی غیر طبیعی بین قاعدگی
• درد لگن. این زمانی اتفاق می افتد که تومور به اندام های لگن فشار می آورد
• تکرر ادرار
• درد کمر
• درد هنگام مقاربت
• یک توده سفت اغلب نزدیک وسط لگن. این می تواند توسط متخصص زنان احساس شود.

فیبروم رحم چگونه تشخیص داده می شود؟

فیبروم ها اغلب در طول معاینه معمول لگن تشخیص داده می شوند. پزشک شما ممکن است در طول معاینه شکم یا لگن، توده لگنی سفت و نامنظم را احساس کند. ممکن است به آزمایشات دیگری نیاز داشته باشید. این شامل:

• اشعه ایکس. پرتوهای انرژی تصاویری از استخوان ها و اندام های داخلی را روی فیلم می سازند.
• سونوگرافی ترانس واژینال. این یک آزمایش اولتراسوند با استفاده از یک ابزار کوچک (مبدل) است که در واژن قرار می گیرد.
• ام آر آی. این آزمایش از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دو بعدی از اندام یا ساختار داخلی استفاده می کند.
• هیستروسالپنگوگرافی این یک معاینه اشعه ایکس از رحم و لوله های فالوپ است که از رنگ استفاده می کند. اغلب برای رد لوله های فالوپ مسدود شده انجام می شود.
• هیستروسکوپی برای این آزمایش، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از یک ابزار مشاهده (هیستروسکوپ) برای مشاهده کانال دهانه رحم و داخل رحم استفاده می کند. ابزار از طریق واژن وارد می شود.
• بیوپسی آندومتر برای این روش، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی نمونه‌ای از بافت را از طریق لوله‌ای که داخل رحم قرار می‌گیرد، می‌گیرد.
• آزمایش خون. اگر فیبروم باعث خونریزی شدید شود، این کار برای بررسی کم خونی ناشی از فقر آهن است.

فیبروم رحم چگونه درمان می شود؟

بیشتر فیبروم ها با نزدیک شدن به یائسگی رشد نمی کنند یا حتی ممکن است کوچک شوند. پزشک ممکن است شما را تحت نظر قرار دهد، علائم شما را به دقت بررسی می‌کند تا مطمئن شود که هیچ تغییر قابل توجهی ندارید. او بررسی می کند که فیبروم ها در حال رشد نیستند.

اگر فیبروم های شما بزرگ هستند یا علائم زیادی ایجاد می کنند، ممکن است نیاز به درمان داشته باشید. درمان به سن شما و اینکه آیا می خواهید در آینده باردار شوید بستگی دارد.

به طور کلی، درمان فیبروم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هیسترکتومی. این عمل برداشتن کل رحم است. فیبروم ها دلیل اصلی هیسترکتومی در ایالات متحده هستند.
• درمان جراحی محافظه کارانه در درمان جراحی محافظه کارانه از روشی به نام میومکتومی استفاده می شود. با این روش، فیبروم ها برداشته می شوند، اما رحم دست نخورده باقی می ماند. این ممکن است امکان بارداری آینده را فراهم کند.
• آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (آگونیست های GnRH). این رویکرد سطح استروژن شما را کاهش می دهد. این باعث “یائسگی پزشکی” می شود. گاهی اوقات از آگونیست های GnRH برای کوچک کردن فیبروم استفاده می شود تا جراحی آسان تر شود.
• داروهای ضد هورمونی برخی از داروهای خاص مانند پروژستین استروژن را مسدود می کنند و به نظر می رسد برای درمان فیبروم ها موثر هستند. آنتی پروژستین ها از عملکرد پروژسترون جلوگیری می کنند. آنها همچنین گاهی اوقات استفاده می شوند.
• آمبولیزاسیون شریان رحمی به این امر آمبولیزاسیون فیبروم رحم نیز گفته می شود. پزشک شریان‌هایی را پیدا می‌کند که خون را به فیبروم‌ها می‌رسانند. سپس آنها را مسدود می کند (آنها را آمبولیزه می کند). این کار خون رسانی به فیبروم ها را قطع می کند و آنها را کوچک می کند.
• سونوگرافی هدایت شده با ام آر آی. این روش از امواج صوتی برای کوچک کردن فیبروم ها از طریق هدایت MRI استفاده می کند.
• میولیز. یک سوزن به فیبروم ها وارد می شود که معمولاً توسط لاپاراسکوپی هدایت می شود و از جریان الکتریکی یا انجماد برای از بین بردن فیبروم ها استفاده می شود.
• مسکن های ضد التهاب. این نوع دارو اغلب برای زنانی که گاه به گاه درد یا ناراحتی لگن دارند، به خوبی جواب می دهد.
• درمان هورمونی برای کاهش خونریزی.
• تانگزامیک اسید برای کاهش خونریزی

در برخی موارد، پریودهای سنگین یا طولانی، یا خونریزی غیرطبیعی بین دوره ها می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود. برای این کار به درمان نیاز خواهید داشت.

عوارض احتمالی فیبروم رحم چیست؟

فیبروم رحم ممکن است بر سیستم تولید مثل تأثیر بگذارد. آنها می توانند باعث ناباروری، افزایش خطر سقط جنین یا مشکلاتی در دوران بارداری شوند.

نکات کلیدی در مورد فیبروم رحم

• فیبروم های رحمی تومورهای سفت و متراکمی هستند که از سلول های ماهیچه صاف و بافت همبند فیبری تشکیل شده اند که در رحم ایجاد می شوند.
• فیبروم ها سرطان نیستند و خطر ابتلا به سرطان رحم را در زنان افزایش نمی دهند.
• زنانی که به یائسگی نزدیک می شوند، در معرض بیشترین خطر فیبروم هستند. این به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت آنها در معرض سطوح بالای استروژن است.
• علائم ممکن است شامل پریودهای سنگین و طولانی مدت، خونریزی بین پریودها و درد لگن باشد.
• فیبروم ها اغلب در طول معاینه معمول لگن پیدا می شوند.
• در صورت نیاز به درمان، ممکن است شامل دارو یا جراحی باشد.

هنگام مراجعه به مطب پزشک چه اقداماتی لازم است؟

• دلیل بازدید خود را بدانید و بدانید که چه اتفاقی می‌افتد.
• قبل از مراجعه به مطب، سؤالاتی را که می خواهید به آنها پاسخ دهید، یادداشت کنید.
• شخصی را با خود بیاورید تا به شما کمک کند سؤال بپرسید و آنچه را که ارائه دهنده به شما می گوید به خاطر بسپارید.
• در ویزیت، نام تشخیص جدید و هر گونه دارو، درمان یا آزمایش جدید را یادداشت کنید. همچنین هر دستورالعمل جدیدی که پزشک به شما می دهد را یادداشت کنید.
• بدانید که چرا یک دارو یا درمان جدید تجویز می شود و چگونه به شما کمک می کند. همچنین بدانید که چه عوارضی دارد.
• بپرسید که آیا بیماری شما به روش های دیگری قابل درمان است یا خیر.
• بدانید چرا یک آزمایش یا روش توصیه می شود و نتایج چه معنایی می تواند داشته باشد.
• بدانید اگر دارو را مصرف نمی کنید یا آزمایش یا روش انجام نمی دهید چه انتظاری دارید.
• اگر قرار ملاقات بعدی دارید، تاریخ، زمان و هدف آن بازدید را یادداشت کنید.

منبع:

https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/u/uterine-fibroids.html

دکتر باندرانایکه عماری

تحصیلات پزشکی خود را از سال ۸۱ تا ۸۸ در دانشگاه علوم پزشکی قزوین،

تخصص جراحی زنان را از سال ۹۳ تا ۹۷ در دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین گذرانده.

از سال ۸۹ تا ۹۱ به عنوان پزشک معتمد سازمان انتقال خون استان قزوین و مدرس و مشاور بیماریهای رفتاری استان قزوین بوده

سال ۹۱ تا ۹۲ دوره تکمیلی تخصصی ترک اعتیاد را گذرانده.