لاپاراسکوپی چیست و چگونه انجام می شود؟

با پیشرفت های بسیار در حیطه پزشکی زنان، روش های درمانی جدیدی وجود دارد که به درمان و تشخیص بسیاری از بیماری ها کمک می نمایید. لاپاراسکوپی یک روش درمانی و تشخیصی است که به درمان و تشخیص بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های زنان نواحی لگن، رحم و مثانه کمک می نمایید. در واقع لاپاراسکوپی که به عنوان لاپاراسکوپی تشخیصی نیز شناخته می شود، یک روش تشخیصی جراحی است که برای بررسی اندام های داخل شکم استفاده می شود. این یک روش کم خطر و کم تهاجمی است که فقط به برش های کوچک نیاز دارد. در لاپاراسکوپی از ابزاری به نام لاپاراسکوپ برای بررسی اندام های شکم استفاده می شود. لاپاراسکوپ یک لوله نازک و چراغ دار و بلند است که با شدت بالا و دوربینی با وضوح بالا در جلوی آن قرار دارد. این ابزار از طریق یک برش در دیواره شکم وارد می شود. همانطور که در امتداد حرکت می کند، دوربین تصاویر را به یک مانیتور ارسال می کند. لاپاراسکوپی به پزشک این امکان را می دهد که بدون جراحی باز، داخل بدن بیمار را ببیند. پزشک همچنین می‌تواند نمونه ‌های بیوپسی را در طول این روش دریافت کند.

چرا لاپاراسکوپی انجام می شود؟

لاپاراسکوپی اغلب برای شناسایی و تشخیص منبع دردهای لگنی یا شکمی استفاده می شود. این روش معمولاً زمانی انجام می‌ شود که روش ‌های غیرتهاجمی قادر به تشخیص عوامل درد و بیماری نیستند. در بسیاری از موارد، مشکلات شکمی را می توان با تکنیک های تصویربرداری ذیل دریافت کرد:

• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• MRI

لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که این آزمایش‌ ها اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق ارائه نکنند. لاپاراسکوپی همچنین ممکن است برای بیوپسی یا نمونه ‌برداری از بافت از یک عضو خاص در شکم استفاده شود.

هدف از انجام لاپاراسکوپی

با پیشرفت های بسیار اکثریت بیماری های زنان با لاپاراسکوپی قابل انجام است. دلایل مختلفی برای انجام جراحی لاپاراسکوپی وجود دارد، در حقیقت این روش به درمان و تشخیص بسیاری از بیماری ها از جمله:

• آندومتریوز، درد های مزمن لگنی، بررسی حفره لگنی، بیماری های التهابی لگن، علل ناباروری
• خارج نمودن فیبروم ها، رحم و کیست های تخمدانی
• درمان اختلالات بی اختیاری ادرار، افتادگی رحم و انواع سرطان ها (رحم، دهانه رحم و تخمدان)
• علل سقط جنین
• چسبندگی های رحمی، بررسی لوله های رحمی، بستن لوله های رحمی

چه اندام هایی در لاپاراسکوپی مورد بررسی قرار می گیرند؟

پزشک ممکن است لاپاراسکوپی را برای بررسی اندام های زیر توصیه کند:

• کیسه صفرا
• کبد
• پانکراس
• روده کوچک و روده بزرگ (کولون)
• طحال
• معده
• اندام های لگنی

با مشاهده این نواحی با لاپاراسکوپ، پزشک می تواند عارضه های زیر را تشخیص دهد:

• توده یا تومور شکمی
• آب ‌آوردگی شکم
• بیماری کبد
• اثربخشی درمان های خاص
• درجه ای که یک سرطان خاص پیشرفت کرده است

فواید جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی یک جراحی کم تهاجمی است که همواره موجب بزرگنمایی شده و یک جراحی بسیار دقیق و کامل می باشد. در حقیقت این روش جراحی بدون هیچ گونه دخالت دست انجام می گردد و به همین منظور از بروز عوارضی همچون چسبندگی و درد کمتر مواجه خواهیم بود.

عمل لاپاراسکوپی با دوره نقاهت بسیار کوتاهی همراه بوده و سرعت بهبود بیمار بسیار بالا خواهد بود.

تفاوت جراحی باز با لاپاراسکوپی چیست؟

جراحی لاپاراسکوپی با کمک ابزار های مخصوصی قابل انجام است ولی جراحی باز با دخالت دست صورت می گیرد. همچنین در جراحی لاپاراسکوپی به دلیل استفاده از دوربین وضوح تصویر بسیار بالا خواهد بود و جراحی با دقت بیشتری انجام می شود.

همان طور که ذکر شد در جراحی لاپاراسکوپی از ابزار استفاده می شود و همین امر موجب می گردد با عوارضی همچون درد و چسبندگی مواجه نبوده و سرعت روند بهبودی بسیار بالا خواهد بود.

اقدامات قبل از جراحی لاپاراسکوپی

شما باید به پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می کنید اطلاع دهید. پزشک به شما می گوید که چگونه باید قبل و بعد از عمل از آنها استفاده کنید. پزشک ممکن است دوز هر دارویی را که می تواند بر نتیجه لاپاراسکوپی تأثیر بگذارد تغییر دهد. این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد انعقاد مانند رقیق کننده های خون
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)مثل: آسپرین یا ایبوپروفن
• سایر داروهایی که بر انعقاد خون تأثیر می گذارند
• مکمل های گیاهی یا غذایی
• ویتامین K
• همچنین اگر باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، باید به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا خطر آسیب به جنین در حال رشد شما را کاهش می دهد.

همچنین قبل از لاپاراسکوپی، پزشک ممکن است آزمایش خون، آزمایش ادرار، نوار قلب و سیتی اسکن از قفسه سینه را تجویز کند. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش های تصویربرداری خاصی از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI را انجام دهد. این آزمایش ‌ها می‌توانند به پزشک شما کمک کنند تا ناهنجاری های مورد بررسی در حین لاپاراسکوپی را بهتر تشخیص دهد، همچنین می تواند اثربخشی لاپاراسکوپی را بهبود بخشد. احتمالاً باید حداقل هشت ساعت قبل از لاپاراسکوپی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. لاپاراسکوپی اغلب با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود که می‌تواند باعث خواب ‌آلودگی و ناتوانی در رانندگی تا چند ساعت پس از جراحی شود.

زمانی که بایستی هر جراحی را انجام دهید بایستی مواردی را رعایت نمایید و بررسی های لازم جسمانی را انجام دهید.

قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی تست های قلبی- عروقی و انجام آزمایشات دیگر پزشکی براساس وضعیت جسمانی بیمار توصیه می گردد. در برخی موارد زمانی که فرد میخواهد این جراحی را انجام دهد بایستی آمادگی روده را داشته باشد، که در چنین مواقعی استفاده از داروها بسیار کمک کننده خواهد بود.

تهیه جوراب های ضد آمبولی و جوراب های مخصوص حین جراحی قبل از عمل لاپاراسکوپی ضروری می باشد.

جراحی کیست تخمدان با لاپاراسکوپی

 کیست تخمدان یکی از بیماری های شایع زنان به شمار می آید، که بروز آن دلایل مختلفی دارد. درمان کیست تخمدان در مراحل اول به صورت دارویی خواهد بود، در صورتی که درمان های دارویی موثر واقع نگردد، بهترین گزینه درمان در چنین مواقعی انجام جراحی لاپاراسکوپی است.

نحوه انجام جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی یک جراحی کم تهاجمی است که از طریق چند سوراخ انجام می گردد. این حفرات در اندازه های یک تا پنج سانتیمتر خواهد بود. پس از ایجاد این حفرات ابزارهای مخصوص لاپاراسکوپی وارد شکم شده و فضای داخلی شکم و رحم با گاز دی اکسید کربن پر می شود و علت این امر وضوح بیشتر خواهد بود. لاپاراسکوپی معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود. این به این معنی است که شما می توانید در همان روز عمل جراحی خود به خانه برگردید. ممکن است در یک بیمارستان یا یک مرکز جراحی سرپایی انجام شود. احتمالاً برای این نوع جراحی به شما بیهوشی عمومی داده خواهد شد. این بدان معنی است که شما در طول این روش می خوابید و هیچ دردی احساس نمی کنید. بر سر ابزار های لاپاراسکوپی دوربین های تعبیه شده است که کمک می نمایید تا فضای داخلی شکم بر روی مانیتور قابل مشاهده باشد، در این زمان متخصص زنان و زایمان با بررسی های لازم به تشخیص بیماری و سپس درمان آن می پردازد.

قابل توجه است که جراحی لاپاراسکوپی تحت بیهوشی کامل انجام می گردد و بیمار پس از آن می تواند مرخص شود و نیازی به بستری در بیمارستان نمی باشد.

دوره نقاهت بعد از لاپاراسکوپی

پس از عمل لاپاراسکوپی علائم حیاتی و وضعیت بیمار مورد بررسی و کنترل قرار می گیرد. نکته ای که لازم است به آن توجه گردد، این است که طول دوره نقاهت هر فرد بسته به نوع جراحی و وضعیت جسمانی او متفاوت خواهد بود. گاهی اوقات ممکن است فردی پس از جراحی با علائمی همچون خستگی، گلودرد، نفخ شکم، احساس ناراحتی از بخیه های شکمی و احساس درد مواجه گردد.

به آنچه باید دقت نمایید این است که این علائم موقتی اند و ظرف مدت زمان بسیار کوتاه برطرف می شود. اما در صورت تشدید این علائم و درد همراه با استفراغ، خونریزی شدید از واژن، خونریزی شدید دوران قاعدگی و تنگی نفس بهتر است بدون اتلاف وقت به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید.

بهبودی پس از لاپاراسکوپی چقدر طول می کشد؟

وقتی عمل جراحی تمام شد، تا چند ساعت پس از اتمام لاپاراسکوپی تحت نظر خواهید بود. علائم حیاتی شما، مانند تنفس و ضربان قلب، به دقت بررسی می شود. پرستاران بیمارستان همچنین هرگونه واکنش نامطلوب به بیهوشی یا جراحی را بررسی می کنند.

مراقبت های بعد از جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی نیاز به مراقبت خاصی نخواهد داشت و بیمار پس از چند ساعت می تواند شروع به راه رفتن نمایید و در حین راه رفتن فرد بایستی تنفس های دیافراگمی یا شکمی داشته باشد که این امر از بروز عوارضی همچون کبودی در پا و لخته شدن خون پیشگیری می نمایید.

یکی از مهم ترین عواملی که بیمار باید پس از جراحی لاپاراسکوپی انجام دهد و آن را فراموش نکند، استفاده از جوارب های مخصوص ضد آمبولی است که استفاده از آن حدود دو هفته ضروری می باشد.

از داروهای مسکن به منظور تسکین احساس درد و آنتی بیوتیک ها جهت پیشگیری از بروز عفونت با تجویز پزشک می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

عوارض جراحی لاپاراسکوپی

هر جراحی می تواند با عوارضی همراه باشد، که جراحی لاپاراسکوپی مستثنا از دیگر جراحی ها نخواهد بود. اما این جراحی به مراتب به نسبت دیگر جراحی ها از عوارض بسیار کمتری همراه خواهد بود. شایع ترین خطرات مرتبط با لاپاراسکوپی خونریزی، عفونت و آسیب به اندام های شکم است. با این حال، این موارد نادر هستند. پس از عمل، مهم است که مراقب بروز هر گونه عفونت باشید. در صورت بروز هریک از علائم ذیل به پزشک خود اطلاع دهید:

• تب یا لرز
• درد شکمی که با گذشت زمان شدیدتر می شود
• قرمزی، تورم و یا خونریزی در محل های برش
• حالت تهوع یا استفراغ مداوم
• سرفه های مداوم
• تنگی نفس
• ناتوانی در دفع ادرار
• احساس سبکی سر

خطر اندکی به جهت آسیب به اندام هایی که در طول لاپاراسکوپی مورد بررسی قرار می گیرند وجود دارد. اگر عضوی سوراخ شود ممکن است خون و سایر مایعات به بدن شما نشت پیدا کند. در این مورد، برای ترمیم آسیب به جراحی دیگری نیاز خواهید داشت.

خطرات نادر لاپاراسکوپی

عوارض ناشی از بیهوشی عمومی

التهاب دیواره شکم

ایجاد لخته خون، که می تواند به لگن، پاها یا ریه ها منتقل شود

در برخی شرایط، جراح شما ممکن است بر این باور باشد که خطر لاپاراسکوپی تشخیصی برای تضمین مزایای استفاده از یک روش کم تهاجمی بسیار زیاد است. این وضعیت اغلب برای کسانی رخ می دهد که قبلاً جراحی شکم داشته اند، که خطر ایجاد چسبندگی بین ساختارهای شکم را افزایش می دهد. انجام لاپاراسکوپی در صورت وجود چسبندگی بسیار بیشتر طول می کشد و خطر آسیب به اندام ها را افزایش می دهد.

هزینه عمل لاپاراسکوپی

هزینه تمامی جراحی ها همانند جراحی لاپاراسکوپی به عوامل مختلفی بستگی دارد و قبل از بررسی های لازم به هیچ عنوان نمی توان هزینه دقیقی را مشخص نمود. هزینه جراحی لاپاراسکوپی به دلیل استفاده از ابزار های مخصوص به نسبت دیگر جراحی ها بیشتر خواهد بود. اما برای دانستن هزینه دقیق جراحی لاپاراسکوپی بهتر است به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید.

نتایج لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی یکی از جراحی هایی است که با نتایج بسیار خوبی همراه بوده و درصد موفقیت آن بسیار بالاست. همچنین میزان رضایتمندی بیماران از این جراحی بسیار است. این روش جراحی بسیار دقیق و ظریف بوده و به تشخیص و درمان اختلالات بیماری ها کمک می نماید و دوره نقاهت بسیار کوتاهی را به همراه دارد. اگر بیوپسی گرفته شده باشد، پاتولوژیست آن را بررسی می کند. نتایج طبیعی از لاپاراسکوپی نشان دهنده عدم وجود خونریزی شکمی، فتق و انسداد روده است. این نتایج همچنین به این معنی هستند که همه اندام های شما سالم هستند.

نتایج غیر طبیعی از لاپاراسکوپی نشان دهنده شرایط خاصی است، از جمله:

• چسبندگی یا اسکارهای جراحی
• فتق
• آپاندیسیت، التهاب روده
• فیبروم رحم
• کیست یا تومور
• سرطان
• کوله سیستیت یا التهاب حاد کیسه صفرا
• آندومتریوز، اختلالی که در آن بافتی که پوشش داخلی رحم را تشکیل می دهد در خارج از رحم رشد می کند.
• آسیب یا ضربه به یک عضو خاص
• بیماری التهابی لگن، عفونت اندام های تناسلی

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین متخصص زنان مراجعه نمایید.