چه مراقبت هایی پیش از بارداری باید صورت گیرد ؟

از شیرین ترین تجربه هایی که هر خانمی می تواند در زندگی اش تجربه کند، حس مادر شدن است. وقتی فردی در خود این توانایی را چه به لحاظ روحی و به چه به لحاظ جسمی می بیند، باید مسئولیت های قبل و حین و بعد آن را نیز بپذیرد. این در صورتی است که همین شرایط برای مرد نیز صدق می کند. داشتن روحیه خوب، تغذیه مناسب در دوران قبل و حین و بعد بارداری و … از مواردی است که باید رعایت گردد. در این مقاله می خواهیم به مراقبت های پیش از بارداری برای کسانی که قصد باردار شدن دارند، بپردازیم تا در سالم سپری شدن دوران بارداری مادر و هم سالم به دنیا آمدن نوزاد، سهم عظیمی داشته باشیم و بتوانیم کمکی کرده باشیم.

عوامل زیادی در پیش از بارداری وجود دارد. اما سلامت روان، مهم ترین چیزی است که باید قبل از باردار شدن به آن توجه نمود. اختلالات روانی همچون استرس، افسردگی و … در زوجین، باعث افزایش فشارها در دوران حین و بعد از بارداری شده و وضعیت روانی بدتری برای آن ها به همراه می آورد.

چرا مراقبت های پیش از بارداری، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؟

با مراقبت های پیش از بارداری می توان از استرس ها و اضطراب های قبل و بعد زایمان کاست و دوران بارداری با کم ترین مشکل را تجربه کرد. از مزایای مراقبت های پیش از بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• تشخیص به موقع بیماری ها و درمان و کنترل آن ها ( بیماری ها شامل دیابت، فشار خون و …)
• کم شدن مشکلات دوران بارداری
• کاهش یافتن نقض ها و بیماری های مادرزادی و اکتسابی

چه اقداماتی باید پیش از بارداری انجام شود؟

1. معاینات پیش از بارداری
2. آزمایش‌های ژنتیک پیش از بارداری
3. محاسبه زمان تخمک گذاری
4. پرهیز از مواد مخدر و مشروبات الکلی
5. بررسی سلامت دهان و دندان
6. مصرف انواع ویتامین ها و فولیک اسید
7. رژیم غذایی و تغذیه مناسب
8. کنترل وزن
9. ورزش کردن و تقویت بدن و عضله ها
10. کاهش آسیب ها و مشکلات محیطی

معاینات پیش از بارداری

کسانی که قصد بارداری دارند، قبل از آن باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرده تا معاینات لازم جهت بررسی سوابق پزشکی خانواده فرد و همچنین خانواده همسر وی صورت گیرد. همچنین برای تعیین گروه خونی ، چربی، هپاتیت، قند، تالاسمی و مثبت یا منفی بودنRH و… آزمایش خون نیز می گیرند. اگر افراد در این نوع معاینات و آزمایش ها با مشکل مواجه شدند، پزشک براساس آن مشکل، دارو یا مکمل های غذایی تجویز می کند.

آزمایش‌های ژنتیک پیش از بارداری

اگر در خانواده، هرگونه بیماری ژنتیکی وجود داشته باشد، علارغم بالابودن هزینه آزمایش های ژنتیکی، بهتر است برای اطمینان یافتن از سلامت جنین ، این آزمایش ها انجام شود. این آزمایش از طریق نمونه گرفتن از خون یا بزاق دهان خود مادر و همسرش انجام می شود.

محاسبه زمان تخمک گذاری

یکی از عوامل مهم پیش از بارداری، محاسبه زمان تخمک گذاری است چرا که در این دوران احتمال باردار شدن بسیار است. افزایش تعداد دفعات برقراری رابطه جنسی در دوران تخمک گذاری، شانس بارداری را بیش تر می کند.

پرهیز از مواد مخدر و مشروبات الکلی

برای داشتن زایمان بهتر و جلوگیری از سقط جنین، زایمان زودرس و … باید از مصرف دخانیات و مواد مخدر پرهیز کرد، چرا که باعث ناباروری شده و اسپرم در مردان را کاهش می یابد. نوشیدنی های الکلی نیز باعث می شوند تا نوزاد مبتلا به سندروم جنین الکلی شود.

بررسی سلامت دهان و دندان

در دوران بارداری، یک سری تغییرات هورمونی به وجود می آید که ممکن است باعث بروز بیماری هایی در دهان و دندان شود. در این دوران، هورمون های استروژن و پروژسترون افزایش یافته و باعث حساس شدن لثه به باکتری های پلاک دندان می شود که این خود نیز، قرمزی و تورم لثه ها را به همراه می آورد.

مصرف انواع ویتامین ها و فولیک اسید

مصرف فولیک اسید در دوران پیش از بارداری باعث می شود تا از کودک در برابر هر گونه مشکلات و بیماری هایی نظیر ستون فقرات، نقض های مغزی و لوله های عصبی و … محافظت نماید.  مصرف مولتی ویتامین به سلامت مادر و جنین کمک می کند.

رژیم غذایی و تغذیه مناسب

مصرف انواع سبزیجات، میوه ها، لبینیات، مرغ، گوشت، غلات، ماهی و … در دوران پیش از بارداری امری ضروری است. همچنین از مصرف موادی نظیر کافئین که در نوشیدنی هایی مثل قهوه وجود دارد، باید پرهیز کرد، چرا که ممکن است باعث کاهش وزن نوزاد و یا سقط جنین شود.

کنترل وزن

یکی از مشکلات زایمان زودرس، بیش از حد زیاد و یا بیش از حدکم بودن وزن است. داشتن تناسب اندام پیش از بارداری، از بروز بسیاری از مشکلات در دوران بارداری و هنگام زایمان، جلوگیری می نماید.

ورزش کردن و تقویت بدن و عضله ها

برای رسیدن به تناسب اندام در دوران پیش از بارداری به منظور افزایش آمادگی بدن برای بارداری و زایمان، انجام فعالیت های ورزشی همچون پیاده روی، ورزش های هوازی و … امری ضروری است.

کاهش آسیب ها و مشکلات محیطی

در دوران پیش از بارداری، با در معرض قرار گرفتن اشعه های مضر و مواد شیمیایی و همچنین عوامل استرس زایی که در محیط وجود دارد، باعث به وجود آمدن مشکلاتی در دوران بارداری و زایمان می شود که باید از آن ها دوری کرد. تمامی عوامل خطر و تاثیرات آن، تنها برای مادر نیست و مردان نیز باید مراقبت هایی را انجام دهند.

نتیجه گیری

تمامی عوامل گفته شده، اهمیت بسیاری در دوران پیش از بارداری دارند، اما سلامت روان، مهم ترین چیزی است که باید قبل از باردار شدن به آن توجه نمود. اختلالات روانی همچون استرس، افسردگی و … در زوجین، باعث افزایش فشارها در دوران حین و  بعد از بارداری شده و وضعیت روانی بدتری برای آن ها به همراه می آورد.

دکتر باندرانایکه عماری

تحصیلات پزشکی خود را از سال ۸۱ تا ۸۸ در دانشگاه علوم پزشکی قزوین،

تخصص جراحی زنان را از سال ۹۳ تا ۹۷ در دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین گذرانده.

از سال ۸۹ تا ۹۱ به عنوان پزشک معتمد سازمان انتقال خون استان قزوین و مدرس و مشاور بیماریهای رفتاری استان قزوین بوده

سال ۹۱ تا ۹۲ دوره تکمیلی تخصصی ترک اعتیاد را گذرانده.