بارداری خارج از رحمی و علت آن

حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می افتد که تخم بارور در خارج از رحم، معمولاً در یکی از لوله های فالوپ قرار گرفته است. این بدان معناست که جنین نمی تواند به نوزاد تبدیل شود زیرا لوله فالوپ آنقدر بزرگ نیست که بتواند جنین در حال رشد را پشتیبانی کند. در برخی موارد، حاملگی خارج رحمی علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند و فقط در طول آزمایش معمول بارداری تشخیص داده می شود. با این حال، اکثر زنان علائم دارند و معمولاً این علائم بین هفته 4 تا هفته 12 بارداری آشکار می شود. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از خونریزی و عوارض ناشی از آن بسیار مهم است.

اولین علائم بارداری خارج از رحم

این مشکل با علائم و نشانگانی همراه است که تا حد زیادی می تواند زنان باردار و یا پزشکان متخصص زنان و زایمان را در این زمینه آگاه سازد. اگر بارداری خارج رحمی دارید احتمالا علائم زیر را مشاهده خواهید کرد:

درد شکمی یک طرفه

معمولاً در یک طرف شکم، که می تواند مداوم و شدید باشد.

خونریزی واژینال

خونریزی؛ بسیاری از خونریزی ها در دوران بارداری باید جدی گرفته شوند زیرا که می تواند حاکی از بروز مشکلی در روند بارداری یا وضعیت جنین باشد. خونریزی واژینال نوع متفاوتی از خونریزی با قاعدگی معمولی است. اغلب شروع و متوقف می شود و می تواند به رنگ قرمز روشن یا تیره باشد. برخی از زنان این خونریزی را با قاعدگی منظم اشتباه می گیرند و متوجه نمی شوند که باردار هستند.

درد شانه

درد شانه در جایی احساس می شود که شانه تمام می شود و بازو شروع می شود. دقیقاً مشخص نیست که چرا درد شانه ایجاد می شود، اما معمولاً هنگام دراز کشیدن رخ می دهد و نشانه این است که حاملگی خارج رحمی باعث خونریزی داخلی می شود. تصور می شود که خونریزی باعث تحریک عصب فرنیک می شود که در دیافراگم (ماهیچه ای که هنگام تنفس استفاده می شود و حفره قفسه سینه را از شکم جدا می کند) یافت می شود. تحریک عصب فرنیک باعث ایجاد درد (دردی که در جاهای دیگر احساس می شود) در تیغه شانه می شود.

درد روده

ممکن است هنگام دفع ادرار یا مدفوع درد را تجربه شود.

اسهال و استفراغ

حاملگی خارج رحمی می تواند علائم مشابه بیماری گوارشی را ایجاد کند و اغلب با اسهال و استفراغ همراه است.

چرا حاملگی خارج رحمی اتفاق می افتد؟

در حاملگی طبیعی، تخمک توسط اسپرم در یکی از لوله های فالوپ بارور می شود که تخمدان ها را به رحم متصل می کند. سپس تخمک بارور شده وارد رحم شده و خود را در داخل رحم (آندومتر) کاشته و در آنجا رشد و نمو می کند. به ندرت (در 2 مورد از 100 مورد)، حاملگی خارج رحمی می تواند در تخمدان، در ناحیه شکم یا در دهانه رحم (گردن رحم) رخ دهد. موارد زیر همه با افزایش خطر حاملگی خارج رحمی همراه است:

• بیماری التهابی لگن (PID ) عفونت دستگاه تناسلی زنان که معمولاً توسط کلامیدیا ایجاد می شود
• سیگار کشیدن
• داشتن سابقه قبلی حاملگی خارج رحمی
• جراحی قبلی بر روی لوله های فالوپ – مانند روش عقیم سازی ناموفق زنان یا سایر جراحی در لگن یا شکم
• درمان باروری ، مانندIVF ، مصرف دارو برای تحریک تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک) می تواند خطر حاملگی خارج رحمی را افزایش دهد.
• باردار شدن هنگام استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) یا سیستم داخل رحمی (IUS) برای جلوگیری از بارداری – در حین استفاده از این موارد به ندرت باردار می شوید، اما اگر این کار را انجام دهید، احتمال بارداری خارج رحمی بیشتر است.
• باردار شدن در حین استفاده از قرص مینی (فقط پروژسترون)
• داشتن اندومتریوز
• افزایش سن-این خطر برای زنان باردار 35 تا 40 ساله بیشتر است.
• در حدود نیمی از موارد، هیچ عامل خطر آشکاری وجود ندارد.

پیشگیری و مدیریت بارداری خارج از رحم

پیشگیری از بارداری خارج از رحم به طور کامل ممکن نیست، اما برخی اقدامات می‌توانند خطر آن را کاهش دهند. اجتناب از عواملی که به آسیب لوله‌های فالوپ منجر می‌شوند، مانند عفونت‌های لگنی، مقابتی و همچنین ترک سیگار می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.

در صورت تشخیص بارداری خارج از رحم، مدیریت آن بستگی به مرحله بارداری و شرایط فرد دارد. در مراحل اولیه، استفاده از دارویی به نام متوتروکسات برای خاتمه دادن به بارداری مؤثر باشد. اما در موارد پیشرفته‌تر یا در صورت پارگی لوله‌های فالوپ، جراحی برای خارج کردن بارداری یا بخش آسیب‌دیده ضروری است. پس از درمان، پیگیری منظم و مشاوره با پزشک برای مدیریت خطرات احتمالی در بارداری‌های آینده توصیه می‌شود.

خونریزی بارداری خارج از رحم چند روز است

خونریزی ناشی از بارداری خارج از رحم از چند روز تا چند هفته ادامه می تواند ادامه داشته باشد، اما به طور معمول نامنظم و سبک‌تر از خونریزی قاعدگی است. در برخی موارد هم به طور ناگهانی می تواند شدید شود که بروز چنین مشکلی می تواند از نشانه پارگی لوله‌های فالوپ باشد از همین رو برای درمان نیازمند پیگیری های پزشک متخصص است پس اگر خونریزی طولانی شد به هیچ عنوان از آن چشم پوشی نکنید.

روش های تشخیصی در جهت بارداری خارج از رحمی

یکی از سوالاتی که همواره مطرح می باشد این است که حاملگی خارج رحمی چگونه تشخیص داده می شود؟ تشخیص حاملگی خارج رحمی تنها از طریق علائم دشوار است، زیرا آنها می توانند مشابه سایر بیماری ها باشند.

برخی از آزمایشاتی که برای تشخیص حاملگی خارج رحمی استفاده می شود عبارتند از:

• سونوگرافی واژن
• آزمایش خون

پزشکان متخصص پس از آنکه با یکسری علائم غیر عادی در زنان مواجه شدند، می توانند با بکارگیری انواع روش های تشخیصی در خصوص وضعیت رحم و جنین در رحم به طور قطع حکم کنند که اتفاقی برای جنین افتاده است یا خیر.

بارداری خارج رحمی چگونه درمان می شود؟

اگر حاملگی خارج رحمی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، گاهی اوقات برای متوقف شدن رشد تخمک به دارویی به نام متوترکسات نیاز است. سپس بافت حاملگی جذب بدن زن می شود اما متوترکسات همیشه مورد نیاز نیست، زیرا در حدود نیمی از موارد تخمک قبل از بزرگ شدن می میرد.

حاملگی خارج رحمی که در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده شود، نیاز به جراحی برای برداشتن کیسه بارداری دارد. اگر حاملگی خارج رحمی در حال رشد باقی بماند، این خطر وجود دارد که تخم بارور شده همچنان به رشد خود ادامه دهد و باعث شکاف لوله فالوپ (پارگی) شود که می تواند خونریزی داخلی ایجاد کند که بسیار خطرناک است.

تأثیرات روانی بارداری خارج از رحم بر مادران

بارداری خارج از رحم می‌تواند تأثیرات روانی عمیقی بر مادران بگذارد. احساساتی مانند غم، افسردگی، اضطراب و حتی احساس گناه پس از تجربه این نوع بارداری بسیار رایج است. بسیاری از زنان پس از این تجربه، با شوک عاطفی و از دست دادن امید به بارداری سالم مواجه می‌شوند.

احساس تنهایی و عدم درک از سوی دیگران نیز ممکن است باعث افزایش استرس و نگرانی در زنان شود. همچنین، ترس از تجربه مجدد این وضعیت در بارداری‌های آینده می‌تواند استرس بیشتری را به مادران وارد کند.

برای مقابله با این مشکلات، حمایت روانی از طریق مشاوره با بهترین متخصص زنان برای مدیریت احساسات و کاهش اضطراب بسیار مؤثر است. این رویکردها می‌توانند به زنان کمک کنند تا این تجربه دشوار را بهتر پردازش کنند و به سلامت روانی خود رسیدگی کنند.

عوارض بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. برخی از مهم‌ترین عوارض شامل موارد زیر است:

• اگر بارداری خارج از رحم به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به پارگی لوله فالوپ شود که باعث خونریزی داخلی شدید و خطرناک می‌شود.
• پارگی لوله فالوپ یا دیگر ساختارهای مرتبط می‌تواند باعث خونریزی گسترده داخل شکم شود که نیاز به مداخله اورژانسی دارد.
• آسیب به لوله‌های فالوپ در نتیجه بارداری خارج از رحم می‌تواند منجر به کاهش شانس باروری در آینده شود.
• در موارد شدید، برای جلوگیری از خطرات جدی، نیاز به جراحی برای خارج کردن بارداری و حتی برداشتن لوله‌های فالوپ است.
• تجربه بارداری خارج از رحم می‌تواند باعث مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و ترس از بارداری‌های آینده شود.

سوالات متداول بارداری خارج رحم

در نهایت…

در این مقاله تمامی تلاش ما بر این بود که بسیار از نکاتی که در زمینه بارداری خارج از رحم وجود دارد را در بخش های مختلف و مجزا در اختیار عزیزان و همرهان همیشگی مان قرار دهیم. همین امر سبب می شود که آگاهی بیشتر سبب ساز اقدامات به هنگام و رفتاری آگاهانه و عاقلانه شود. بسیاری از مشکلاتی که در شرایط خاصی احتمال بروز و ظهور دارد با یکسری اقدامات پیشگیرانه کاملا قابل حل است؛ بنابراین بهتر است که در صورتی که تصمیم به بارداری دارید از تمامی وضعیت های خاص و شرایطی که امکان دارد در آنها قرار بگیرید آگاه باشید تا از بروز هر مشکلی جلوگیری کنید.