توصیه های مهم در رابطه با دیابت بارداری

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری اتفاق می افتد. برخلاف دیابت نوع 1، دیابت بارداری به دلیل کمبود انسولین ایجاد نمی شود. در عوض هورمونی که توسط جفت ساخته می شود، بدن را از استفاده از انسولین آنطور که باید باز می دارد. این مقاومت به انسولین نامیده می شود. سپس قند خون (گلوکز) به جای اینکه توسط سلول های بدن جذب شود، در خون مادر باردار جمع می شود. علائم دیابت بارداری اغلب پس از زایمان از بین می رود. اما گاهی اوقات این کار را نمی کنند. یا ممکن است بعداً مادر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 باشد. دیابت دوران بارداری در واقع به وضعیتی گفته می شود که در آن قند خون زنان برای اولین مرتبه در دوران بارداری افزایش یافته است. این بیماری در 4 درصد بارداری ها مشاهده می شود و علت اصلی و ریشه اساسی بروز دیابت دوران بارداری هنوز مشخص نیست. به دلیل این که این بیماری موجب بروز برخی از عوارض و پیامد های منفی برای مادران باردار و جنین شان خواهد شد، اقدامات پیشگیرانه از بروز دیابت بارداری و درمان آن باید به موقع انجام شود. اگر باردار هستید و یا می خواهید برای بارداری اقدام کنید این مقاله را از دست ندهید. زیرا که در ادامه در خصوص علائم و عوارض دیابت در دوران بارداری مطالبی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

دیابت دوران بارداری

در دوران بارداری جفت موجب ترشح هورمون هایی می شود که آن هورمون ها می تواند در افزایش میزان قند خون افزایش داشته باشد.

در وضعیت طبیعی لوزالمعده میزان این قند خون را کنترل می کند. اما در صورتی که انسولین به اندازه کافی تولید نشود میزان قند خون افزایش خواهد داشت.

زنانی که برای اولین بار در دوران بارداری، افزایش قند خون را تجربه می کنند در اصطلاح گفته می شود به دیابت بارداری دچار شده اند.

چه چیزی باعث دیابت بارداری می شود؟

اغلب پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث دیابت بارداری می شود. اما آنها می دانند چه اتفاقی می افتد. جفت به کودک در حال رشد مواد مغذی و آب می دهد. جفت همچنین چندین هورمون برای حفظ سلامت بارداری تولید می کند. این هورمون ها عبارتند از:

• استروژن
• پروژسترون
• کورتیزول
• لاکتوژن جفت انسان

این هورمون ها می توانند بر نحوه استفاده بدن از انسولین تأثیر بگذارند (اثر ضد انسولین). این اغلب از هفته 20 تا 24 بارداری شروع می شود و می تواند منجر به دیابت بارداری شود. در دوران بارداری، چربی بیشتری در بدن مادر ذخیره می شود، کالری بیشتری دریافت می کند.. همه این موارد می تواند سطح قند خون (گلوکز) مادر باردار را بالاتر از حد طبیعی کند و احتمالاً منجر به دیابت بارداری شود.

با رشد جفت، هورمون های بیشتری تولید می شود. خطر مقاومت به انسولین بیشتر می شود. به طور معمول پانکراس قادر است انسولین بیشتری برای غلبه بر مقاومت به انسولین بسازد. اما اگر نتواند به اندازه کافی بر اثرات هورمون های جفت غلبه کند، مادر باردار به دیابت بارداری مبتلا می شود.

عوامل زیر از جمله عللی هستند که احتمال بروز دیابت در بارداری را افزایش خواهند داد:

• اضافه وزن قبل از بارداری
• سابقه خانوادگی
• تجربه مرده زایی
• تجربه سقط جنین
• تجربه دیابت بارداری
• تجربه ابتلا به تخمدان پلی کیستیک
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا

تمامی مواردی که در بالا برشمردیم می توانند احتمال بروز دیابت بارداری را افزایش دهند. بنابراین با آگاهی و کنترل آن ها می توانید از بروز این عارضه یعنی دیابت در دوران بارداری پیشگیری کنید.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند؟

هر زنی ممکن است در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شود. اما ممکن است احتمال ابتلا به آن بیشتر باشد اگر:

• اضافه وزن داشته باشند یا چاق باشند.
• سابقه خانوادگی دیابت داشته باشند.
• بیشتر از 25 سال سن دارندو
• مبتلا به پیش دیابت (اختلال در تحمل گلوکز)
• فشار خون بالا دارند.

علائم دیابت بارداری چیست؟

دیابت بارداری هیچ علامتی ایجاد نمی کند. به همین دلیل است که اگر در معرض خطر هستید، مهم است که برای آن آزمایش شوید.

اگر سطح قند خون شما بسیار بالا باشد، ممکن است این علائم را داشته باشید:

• بیش از حد طبیعی ادرار می کنید.
• شما بیشتر از حد معمول گرسنه یا تشنه هستید.
• شما تاری دید دارید.
• حالت تهوع و استفراغ دارید.
• با وجود اینکه گرسنه هستید اما وزن کم می کنید.

دیابت بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟

شما باید در هفته 24 تا 28 بارداری آزمایش دیابت بارداری بدهید. توصیه می شود که در صورت داشتن فاکتورهای خطر برای این بیماری، آزمایش دیابت نوع 2 را انجام دهید. این آزمایش باید در اولین ویزیت قبل از زایمان شما انجام شود.

غربالگری با این آزمایشات انجام می شود:

تست تحمل گلوکز یک ساعته

شما یک نوشیدنی خاص با قند بالا می نوشید. یک ساعت بعد، تکنسین آزمایشگاه سطح قند خون (گلوکز) شما را اندازه گیری می کند. اگر سطوح شما بالاتر از یک سطح خاص باشد، این یک نتیجه غیر طبیعی در نظر گرفته می شود.

تست تحمل گلوکز سه ساعته

اگر آزمایش 1 ساعته غیرطبیعی باشد، برای تأیید تشخیص، آزمایش دوم تحمل گلوکز را انجام خواهید داد. شما یک نوشیدنی خاص دیگر می نوشید، اما با شکر بیشتر. تکنسین آزمایشگاه شما سطح قند خون شما را 1 ساعت، 2 ساعت و 3 ساعت بعد اندازه گیری می کند. اگر حداقل دو مورد از اندازه گیری های گلوکز بالاتر از حد طبیعی باشد، دیابت بارداری دارید.

اگر دیابت بارداری در شما تشخیص داده شد، باید 4 تا 12 هفته پس از تولد نوزاد آزمایش دیابت بدهید. همچنین باید این غربالگری را حداقل هر 3 سال یک بار تا پایان عمر انجام دهید.

رژیم غذایی خاص

شما باید 5 وعده سبزیجات، میوه ها، لبنیات کم چرب یا بدون چربی و گوشت بدون چربی بخورید. به جای چربی های جامد از چربی های مایع برای پخت و پز استفاده کنید. باید غلات کامل بخورید و از میان وعده های پرکالری یا دسرهای شیرین پرهیز کنید.

ورزش

شما باید ورزش متوسط ​​انجام دهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید این کار را نکنید.

پایش روزانه قند خون

هدف شما این است که سطح قند خون خود را کمتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر تا 140 میلی گرم در دسی لیتر یک ساعت پس از غذا نگه دارید.

تزریق انسولین

ممکن است برای کنترل سطح قند خون به این موارد نیاز داشته باشید. یا ممکن است نیاز به داروهای دیگری داشته باشید که از طریق دهان مصرف می شوند.

عوارض احتمالی دیابت بارداری چیست؟

سطح قند خون شما در طول زایمان به دقت بررسی می شود. پزشک شما ممکن است به شما انسولین بدهد تا قند خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارد. این کار از افت شدید قند خون کودک شما پس از زایمان جلوگیری می کند. نوزادانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری به دنیا می آیند ممکن است سطوح پایینی از کلسیم یا منیزیم در خون خود داشته باشند. از این عوارض می توان پیشگیری کرد. کلید پیشگیری کنترل دقیق سطح قند خون شما به محض تشخیص دیابت است. دیابت بارداری معمولاً باعث نقص مادرزادی نمی شود. اما اگر سطح قند خون شما تحت کنترل نباشد، می تواند به طرق دیگری روی جنین شما تأثیر بگذارد. در زیر 2 مشکل عمده سلامتی که ممکن است ایجاد شود آورده شده است.

ماکروزومی

ماکروزومیا به معنای نوزادی است که بسیار بزرگتر از حد طبیعی است. این در صورتی اتفاق می افتد که خون مادر دارای قند خون بیش از حد باشد. پانکراس جنین این سطح بالای قند خون را حس می کند و انسولین بیشتری تولید می کند. سپس جنین قند اضافی خون را به چربی تبدیل می کند. این چربی اضافی به معنای بزرگتر شدن نوزاد است. زایمان ممکن است دشوار باشد. نوزاد ممکن است ضربه یا آسیب عصبی داشته باشد یا باید با سزارین به دنیا بیاید.

هیپوگلیسمی

هیپوگلیسمی قند خون پایین است. اگر سطح قند خون مادر بیش از حد بالا باشد، ممکن است بلافاصله پس از تولد نوزاد برای او اتفاق بیفتد. سطوح بالای آن در مادر باعث می شود که جنین انسولین بیشتری بسازد. هنگامی که نوزاد به دنیا می آید، دیگر قند خون بالای مادر را ندارد. این باعث می شود که سطح قند خون نوزاد بسیار پایین بیاید.

همچنین:

• دیابت در دوران اولیه بارداری موجب ایجاد نقص های مادرزادی شود. به علاوه ی نقص های مادرزادی، احتمال سقط جنین نیز افزایش خواهد یافت.
• در صورتی که دیابت بارداری در دومین و سومین سه ماهه بارداری رخ دهد رشد غیر طبیعی و بیش از حد جنین را در پی دارد. در نتیجه جثه جنین بزرگ تر از حد طبیعی می شود. در پی رشد غیر طبیعی جثه جنین مشکلاتی در روند زایمان رخ خواهد داد.
• زمانی که مادر در دوران بارداری به دیابت دچار می شود تغذیه جنین افزایش می یابد همین عامل سبب می شود که بعد از این که جنین به دنیا آمد با افت شدید قند خون مواجه شود. زیرا که دیگر آن میزان از قندی که در رحم مادر تغذیه می کرد وجود ندارد.
• بروز مشکلات تنفسی یا ابتلا به بیماری یرقان در نوازادان از دیگر عوارض دیابت بارداری است.

چه اقداماتی جهت پیشگیری از دیابت بارداری باید انجام داد؟

• استفاده از رژیم غذایی مناسب
• استفاده از لبنیات و شیر به طور منظم
• کاهش وزن قبل از بارداری
• ورزش و فعالیت کافی
• ترک دخانیات و الکل
• استفاده از نان و غلات
• استفاده از حبوباتی و مغزها همچون عدس، لپه، لوبیا و …
• مصرف سبزی ها و میوه ها
• خوردن انواع پروتئین ها و گوشت

چه روش های درمانی برای دیابت بارداری وجود دارد؟

به دلیل این که شدت دیابت در دوران بارداری در زنان مختلف متفاوت است روش های درمانی نیز بسته به اینکه زنان چه سطحی از قند خون را تجربه می کنند انتخاب می شود.

• در مواردی مراقبت های تغذیه ای و حفظ و کنترل میزان قند خون با ورزش کافی است که دوران بارداری با موفقیت پشت سر گذاشته شود. البته این در شرایطی است ک دیابت بارداری خفیف باشد.
• برخی از زنان شرایط پیچیده تری را تجربه می کنند و در این وضعیت پزشکان استفاده از انسولین را در دوران باردرای توصیه می کنند.

در این شرایط پزشک متخصص با معاینات و بررسی های تکمیلی میزان و دفعات استفاده از انسولین را به مادران می گویند تا طبق دستور روند درمان پیش برود.

معمولا متخصص زنان و زایمان شما بهترین درمان را برای شما بر اساس سوالات زیر پیدا خواهد کرد:

• چند سالت است؟
• سلامت کلی و سلامت گذشته شما؟
• چقدر می‌توانید با داروها، رویه‌ها یا درمان‌های خاص مقابله کنید؟
• نظر یا ترجیح شما؟

درمان دیابت بارداری بر حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی تمرکز دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

نکات کلیدی در مورد دیابت بارداری

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری اتفاق می افتد. ممکن است توسط هورمون های ساخته شده توسط جفت شما ایجاد شود. این هورمون ها باعث می شوند انسولین در بدن شما آنطور که باید کار نکند. دیابت بارداری تقریباً در نیمه بارداری اتفاق می افتد و باعث نقص مادرزادی نمی شود.

اگر قند خون شما تحت کنترل نباشد، کودک شما ممکن است دچار مشکلاتی شود. یک مشکل رشد بزرگتر از حد طبیعی است. مشکل دیگر قند خون بسیار پایین درست بعد از تولد است.

در پایان اینکه

در این مقاله تلاش مان بر این بود که بتوانیم اطلاعات مختلفی را در زمینه های علل زمینه ساز بروز دیابت و تاثیر دیابت بارداری روی جنین بررسی کنیم.

خوش بختانه در اغلب موارد می توان با اقدامات ساده ای دیابت دوران بارداری را کنترل و مدیریت کرد. بنابراین تنها اقدامی که موظف هستید انجام دهید انجام معاینات و بررسی های دوران بارداری به طور مرتب است.

زمانی که شما در دوران بارداری مرتباً تحت معاینه پزشک هستید در صورت بروز هر مشکلی روند تشخیص و درمان به هنگام انجام می شود در نتیجه میزان احتمال موفقیت روند درمان افزایش خواهد داشت.

منبع:

https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/g/gestational-diabetes.html